Achtergrond Mijn Thuis Mijn Verhaal

Kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied hebben het thuis en op school moeilijker dan vaak wordt gedacht. Dit blijkt uit onderzoeken van de Kinderombudsman en de Rijksuniversiteit Groningen. Toch praten kinderen hier niet altijd over met hun ouders. Soms willen ze hun ouders niet belasten. Of ze weten niet hoe ze hun zorgen moeten uiten.

Kunst en cultuur als hulpmiddel

Daarom kwam de voormalige gemeente Appingedam in actie. Er kwam een idee om kunst en cultuur te gebruiken als hulpmiddel. Met theater, dans, tekenen, schilderen, media en verhalen kunnen kinderen hun gevoelens en emoties beter laten zien.

Lees meer over het onderzoek van de Kinderombudsman in het rapport Vaste grond gezocht.

Begin 2019 kregen Sparklab, Studio Tape en Theater De Steeg de opdracht om een programma te maken voor kinderen en jongeren van 4 tot 16 jaar in de voormalige gemeente Appingedam. Alle basisscholen en de onderbouw van het voortgezet onderwijs deden mee.

Het project liep van 2019 tot en met 2021

De projecten sloten goed op elkaar aan. Wat leerlingen in 1 jaar leerden, konden ze het jaar daarna gebruiken in een nieuw project. De lessen waren onder schooltijd. Tijdens het project werkten de organisatoren samen met leraren, jeugdzorg en kinderartsen. Zo konden zij advies vragen en kinderen doorverwijzen als dat nodig was.

Bekijk deze korte film om een indruk te krijgen van het project.

Het cultuurproject Mijn Thuis Mijn Verhaal is onderdeel van het programma Zorg Nabij. Dit programma wordt uitgevoerd in de hele provincie Groningen. Het programma Zorg Nabij is mogelijk gemaakt mede met financiële steun van het Nationaal Programma Groningen.

Onderzoeksmethode Lerende Evaluatie

Voor de evaluatie van alle projecten binnen Zorg Nabij is een speciale onderzoeksmethode ontwikkeld en uitgevoerd door Aletta Jacobs School of Public Health en Onderzoeks- en adviesbureau ZorgfocuZ. Dat is de Lerende Evaluatie.

Meestal doen de onderzoekers het werk met een meting vóór de start van een project en een meting aan het eind. Maar het is waardevoller om er breder en met meer mensen van verschillende achtergronden naar te kijken.

Met een lerende evaluatie onderzochten ze óf het project Mijn Thuis Mijn Verhaal werkt. Ook onderzochten ze wat wel werkt en wat niet, en waarom. Aan deze evaluaties deden verschillende betrokkenen binnen het project mee.

Cultuur als verrijking voor onderwijs

Uit de evaluatie bleek dat cultuur een verrijking is voor het onderwijs. Dat het is gelukt om kinderen echt iets te bieden wat voor hen een unieke ervaring is geworden.

Ook heeft de vakgroep Kunst, Cultuur en Media van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar het project van Theater de Steeg. Vooral naar de mate van participatie van de jongeren. 

Aanbevelingen

Uit de onderzoeken zijn onder andere de volgende aanbevelingen gedaan:

• Eenzelfde aanpak op wijkniveau uitzetten, omdat het aardbevingsprobleem ook steeds verplaatst.
• Blijf kunst- en cultuuraanbod gebruiken om de sociaal-emotionele ontwikkeling van jongeren in de gemeente Eemsdelta te ondersteunen. Zet daarbij in op aanbod door makers die de jongeren en hun verhaal centraal stellen. En oog houden voor hun eigenheid, hun karakters en hun thuissituaties. 

Op 4 november 2021 organiseerde de gemeente Eemsdelta de manifestatie Mijn Thuis Mijn Verhaal in Centrum Kabzeël in Appingedam. Hier werden de resultaten van het project gepresenteerd.

Ervaring van de cultuurmakers

De drie cultuurmakers vertelden over hun projecten. Ze deelden wat ze hadden gedaan en hun ervaringen met kinderen en de invloed van de aardbevingen. Tijdens de avond ging de film Barst!? In première.

Van 2019 tot en met 2021 voerde de voormalige gemeente Appingedam het creatieve project Mijn Thuis Mijn Verhaal uit op scholen. Kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied vinden het vaak moeilijk om hun zorgen te uiten. Kunst en cultuur kunnen helpen om gevoelens en emoties te tonen. Bijvoorbeeld via dans, theater, tekenen, schilderen, media en verhalen.

Werkt deze aanpak?

Er is onderzocht of Mijn Thuis Mijn Verhaal werkt. Het onderzoek liet zien dat kunst en cultuur bijdragen aan de weerbaarheid van kinderen en jongeren. Ze leerden op hun eigen manier hun verhaal en ervaringen te delen.

Een bredere aanpak

Een belangrijke aanbeveling uit het onderzoek was om deze aanpak niet alleen op scholen, maar ook op wijkniveau toe te passen. Dat is wat we nu doen.